سلکوکسیب (Celecoxib) چیست؟

قرص سلکوکسیب (Celecoxib) با نام تجاری: سلبرکس داروی ضد درد متعلق به گروه داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) و داروهای مهار کننده کوکس 2 است که ورم (التهاب) و درد را تسکین می دهد.

سلکوکسیب با مسدود کردن آنزیم عامل تولید پروستاگلاندین ها در بدن عمل کرده و با کاهش تولید این ماده به کاهش درد و ورم کمک می کند و باعث می شود فرد راحت تر بتواند فعالیت های روزمره خود را انجام دهد.

موارد مصرف قرص سلکوکسیب (Celecoxib)

سلکوکسیب برای درمان دردهایی همچون کمر درد، ورم و سفتی ورم مفاصل تجویز می شود، از جمله موارد مصرف این دارو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آرتروز (نوعی آرتریت ناشی از سایش و پارگی)
• روماتیسم مفصلی (نوع التهابی آرتریت)
• روماتیسم مفصلی در کودکان بالای 2 سال
• اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات)
• درد کوتاه مدت ناشی از آسیب دیدگی
• درد پریود و قاعدگی
• پولیپ روده بزرگ و راست روده در افرادی که دچار پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی هستند

توجه: اگر در حال درمان وضعیت مزمن مانند آرتریت هستید درباره درمان های غیر دارویی و استفاده از سایر داروهای ضد درد با پزشک مشورت کنید.

نکته: به دلیل خاصیت ضد درد و ورم این دارو گاهی از آن برای درمان دندان درد استفاده می شود اما مطالعات نشان داده این دارو نسبت به ایبوپروفن یا ناپروکسن در این مورد کمتر موثر است.

نکته مهم: داروی سلکوکسیب ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در این مطلب تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.

نحوه مصرف سلکوکسیب (Celecoxib)

سلکوکسیب را طبق دستور پزشک که معمولا 1 یا 2 بار در روز است مصرف کنید.

برای کاهش ناراحتی معده احتمالی بهتر است این دارو را همراه غذا میل کنید.

مقدار مصرف سلکوکسیب به شرایط پزشکی فرد و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد. توصیه می شود زیر نظر پزشک از کمترین دوز موثر دارو و فقط برای مدت مشخص استفاده کنید.

سلکوکسیب را با یک لیوان آب کامل مصرف کنید مگر آن که پزشک دستور دیگری بدهد.

حداقل تا 10 دقیقه بعد از مصرف دارو دراز نکشید.

در شرایط خاص مانند آرتریت ممکن است 2 هفته طول بکشد تا دارو به طور کامل اثر کند.

اگر از سلکوکسیب تنها در مواقع نیاز – نه به صورت منظم – استفاده می کنید فراموش نکنید به محض ظاهر شدن اولین علائم درد آن را مصرف کنید، در غیر این صورت ممکن است اثربخش نباشد.

عوارض سلکوکسیب (Celecoxib)

در صورت بروز علائم آلرژیک به سلکوکسیب از جمله کهیر، مشکل تنفسی، ورم صورت یا گلو و یا واکنش های شدید پوستی با علائم تب، گلو درد، سوزش چشم، درد پوست، جوش های پوستی قرمز یا بنفش که با تاول یا پوسته پوسته شدن همراه است با اورژانس تماس بگیرید.

نکته مهم: در صورت بروز علائم حمله قلبی یا سکته مغزی بعد از مصرف این دارو به اورژانس مراجعه کنید، از جمله علائم آن می توان به درد قفسه سینه که به فک یا کتف گسترش می یابد، بی حسی یا ضعف ناگهانی در یک طرف بدن، لکنت زبان، ورم پا و احساس تنگی نفس اشاره کرد.

در صورت مشاهده علائم زیر، مصرف سلکوکسیب را قطع کرده و با پزشک مشورت کنید:

• ظاهر شدن هر گونه جوش پوستی حتی اگر خفیف باشد
• مشکلات قلبی با علائم ورم، چاقی و افزایش وزن سریع، احساس تنگی نفس
• خونریزی معده با علائم مدفوع خونی یا قیری شکل، سرفه خونی، استفراغ شبیه تفاله قهوه
• مشکلات کبدی با علائم حالت تهوع، درد معده (قسمت فوقانی سمت راست)، خارش، خستگی، ادرار تیره، زردی (زرد شدن چشم یا پوست)
• مشکلات کلیوی با علائم کاهش یا قطع ادرار، ورم پایین پا یا مچ پا، احساس خستگی یا تنگی نفس
• کاهش گلبول های قرمز خون (کم خونی) با علائم پوست رنگ پریده، خستگی غیر معمول، احساس سبکی سر یا تنگی نفس، دست و پای سرد

برخی عوارض جانبی شایع سلکوکسیب عبارتند از:

• درد معده، سوزش سر دل، گاز، اسهال، یبوست، حالت تهوع، استفراغ
• ورم دست یا پا
• سرگیجه
• علائم سرماخوردگی مانند گرفتگی بینی، عطسه، گلو درد

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی سلکوکسیب نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.

موارد احتیاطی قرص سلکوکسیب

• قبل از مصرف سلکوکسیب در صورت حساسیت به این دارو، آسپرین، سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، سایر مهار کننده های COX-2، سولونامیدها یا اگر از آلرژی دیگری رنج می برید به پزشک اطلاع دهید.
• قبل از مصرف این دارو سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از بیماری های زیر رنج برده اید:

– آسم (شامل سابقه بدتر شدن وضعیت تنفسی بعد از مصرف آسپرین و دیگری داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی)
– بیماری کبدی
– مشکلات معده، روده، مری (مانند خونریزی، زخم، عود سوزش سر دل)
– بیماری قلبی (مانند آنژین، حمله قلبی)
– فشار خون بالا
– سکته
– اختلالات خونی (مانند کم خونی، مشکلات خونریزی یا لخته شدن خون)
– ضایعات در بینی (پولیپ بینی)
– دیابت
– ورم صورت یا بدن

• گاهی به دلیل مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی فرد دچار مشکلات کلیوی می شود که مواردی همچون کم آبی بدن، نارسایی قلبی، ابتلا به بیماری کلیوی، مسن بودن یا مصرف برخی داروهای خاص خطر آن را افزایش می دهد. برای جلوگیری از کم آبی بدن توصیه می شود طبق دستور پزشک آب و مایعات فراوان بنوشید و در صورت تغییر در مقدار ادرار به پزشک اطلاع دهید.
• مصرف این دارو می تواند باعث خونریزی معده شود و مصرف روزانه یا همزمان الکل و دخانیات خطر آن را افزایش می دهد. توصیه می شود در دوره درمان مصرف الکل و سیگار را محدود کنید.
• قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.
• افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو به خصوص خونریزی معده و مشکلات کلیوی حساس تر هستند.
• سلکوکسیب و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی خطر بروز حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهند که می تواند کشنده باشد، افرادی که در دوره طولانی مدت از این دارو استفاده می کنند یا به بیماری قلبی یا فشار خون بالا مبتلا هستند بیشتر در معرض این عوارض قرار دارند.
• مصرف این دارو و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی خطر بروز زخم، سوراخ شدن معده یا خونریزی ناگهانی در روده یا معده را افزایش می دهد، اگر سن بالایی دارید، سیگار می کشید، الکل مصرف می کنید، سلامت کامل ندارید، داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنید یا سابقه زخم یا خونریزی دستگاه گوارش دارید بیشتر در معرض این عوارض قرار دارید.

سلکوکسیب در بارداری

خانم هایی که در سن باروری قرار دارند قبل از مصرف سلکوکسیب درباره خطرات احتمالی آن مانند سقط جنین یا مشکلات باروری با پزشک مشورت کنند.

در صورت بارداری یا اگر قصد بارداری در دوره درمان دارید به پزشک اطلاع دهید.

مصرف سلکوکسیب در دوران حاملگی تنها در مواقعی که واقعا نیاز باشد و زیر نظر پزشک امکان پذیر است. این دارو در سه ماهه اول و آخر بارداری ممکن است به جنین آسیب رسانده و در زایمان طبیعی اختلال ایجاد کند.

سلکوکسیب در شیردهی

این دارو به شیر مادر منتقل می شود، توصیه می شود قبل از شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید.

سلکوکسیب در نوزادان و کودکان

از سلکوکسیب برای درمان روماتیسم مفصلی در کودکان بالای 2 سال استفاده می شود.

دوز مصرف سلکوکسیب در کودکان با توجه به وزن کودک تعیین می شود.

مصرف سلکوکسیب در کودکانی که به آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان با شروع سیستمیک مبتلا هستند باید با احتیاط صورت گیرد زیرا کودک را در معرض مشکل جدی خونریزی یا لخته شدن خون (انعقاد درون رگی منتشر) قرار می دهد.

در صورتی که کودک دچار خونریزی یا کبودی ناگهانی شده یا رنگ انگشتان دست یا پای او آبی رنگ شود لازم است فورا به اورژانس مراجعه کنید.

قرص سلکوکسیب (Celecoxib)2

تداخل دارویی قرص سلکوکسیب (Celecoxib)

برخی داروهایی که با سلکوکسیب تداخل دارند عبارتند از:

• داروهای فشار خون از جمله:

– مهار کننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین مانند بنازپریل، کاپتوپریل، لیزینوپریل و آنالاپریل
– آنتاگونیست های گیرنده آنژیوتانسین 2 از قبیل کاندسارتان، اپروسارتان، والسارتان، لوزارتان و ایربسارتان

• آسپرین
• داروهای روماتیسم مفصلی و سایر شرایط مشابه از جمله متوترکسات
• داروی ضد قارچ فلوکونازول
• داروی اختلال دو قطبی لیتیوم
• دیورتیک ها
• سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
• رقیق کننده های خون مانند وارفارین
• آلیسکیرن
• سیدوفوویر
• داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای استروئیدی
• مرفین

قبل از مصرف داروهای ذکر شده با پزشک مشورت کنید.

نکته 1: قبل از مصرف همه داروهای بدون نسخه یا تجویزی آن ها را با دقت بررسی کنید زیرا بسیاری از این داروها حاوی مواد ضد درد، ضد تب مانند آسپرین و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی هستند که مصرف آن ها می تواند خطر عوارض جانبی سلکوکسیب را افزایش دهد.

نکته 2: اگر به دستور پزشک باید آسپرین با دوز کم (معمولا بین 81 تا 325 میلی گرم در روز) مصرف کنید به مصرف آن ادامه دهید.

توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد و داروهای ذکر شده ممکن است با اسامی تجاری دیگری عرضه شده باشد، بنابراین برای جلوگیری از هر گونه تداخل دارویی توصیه می شود قبل از مصرف سلکوکسیب حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.

دوز مصرف قرص سلکوکسیب (Celecoxib)

سلکوکسیب یک داروی تجویزی است و دوز مصرف آن تنها توسط پزشک و با توجه به شرایط پزشکی بیمار تعیین می شود، از مصرف خودسرانه یا کاهش و افزایش مصرف این دارو اجتناب کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

برخی دوزهای معمول سلکوکسیب در بزرگسالان عبارتند از:

تسکین درد

درد حاد: دوز اولیه 400 میلی گرم، در صورت نیاز با 200 میلی گرم در روز اول ادامه پیدا می کند و در روزهای بعد 200 میلی گرم دو بار در روز در صورت نیاز

درد قاعدگی

دوز اولیه 400 میلی گرم، در صورت نیاز با 200 میلی گرم در روز اول ادامه پیدا می کند و در روزهای بعد 200 میلی گرم دو بار در روز در صورت نیاز

آرتروز

200 میلی گرم یک بار در روز یا 100 میلی گرم دو بار در روز

روماتیسم مفصلی

100 تا 200 میلی گرم دو بار در روز

 پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی

400 میلی گرم دو بار در روز همراه غذا

اسپوندیلیت آنکیلوزان

200 میلی گرم یک بار در روز یا 100 میلی گرم دو بار در روز، اگر بعد از 6 هفته درمان نتیجه بخش نبود ممکن است پزشک از دوز آزمایشی 400 میلی گرم در روز استفاده کند.

روماتیسم مفصلی نوجوانان 

در کودکان بالاتر از 2 سال با وزن 10 کیلوگرم تا کمتر یا مساوی 25 کیلوگرم: 50 میلی گرم دو بار در روز

در کودکان بالاتر از 2 سال با وزن بیشتر از 25 کیلوگرم: 100 میلی گرم خوراکی دو بار در روز

توجه داشته باشید:

• در کودکان یا بزرگسالانی که مشکل بلع کپسول دارند باز کردن کپسول ایرادی ندارد.
• در افراد با مشکلات کبدی ممکن است پزشک از دوزهای کمتر استفاده کند.

در صورت فراموش کردن سلکوکسیب به محض یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر زمان زیادی گذشته تا نوبت بعدی منتظر بمانید و از دو برابر کردن مقدار دارو اجتناب کنید.

عوارض مصرف سلکوکسیب

مصرف بیش از حد سلکوکسیب ممکن است باعث خستگی، ضعف، حالت تهوع، استفراغ، خونریزی دستگاه گوارش، درد شکمی، تغییر در مقدار ادرار، تنفس کند یا کم عمق و سردرد شدید شود.

در موارد نادر مصرف بیش از حد این دارو می تواند به نارسایی کلیوی، فشار خون بالا، مشکلات تنفسی و حتی کما منجر شود.

در صورت مصرف بیش از حد با اورژانس تماس بگیرید.

اشکال دارویی قرص سلکوکسیب

برخی اشکال دارویی سلکوکسیب در ایران عبارتند از:

کپسول سبکس 100 میلی گرم
کپسول کبکس 200 میلی گرم
کپسول سلکوکسیب 100 و 200 میلی گرم
کپسول مدوکسیب 100 میلی گرم
کپسول فلاکوکسیب 100 میلی گرم
کپسول سلکسوسد 100 و 200 میلی گرم
کپسول سلکسیب 100 و 200 میلی گرم
کپسول سلبرین 100 و 200 میلی گرم
کپسول سلبایوکس 100 میلی گرم
کپسول سلبرکس 100 و 200 میلی گرم
کپسول کوبیکس 100میلی گرم
کپسول دروکسیب 200 میلی گرم
کپسول پروبیکس اس تی پی 100 و 200 میلی گرم

بیشتر بخوانید: همه چیز درمورد قرص رانیتیدین (Ranitidine)

منابع: webmd – drugs – everydayhealth